6. krakowskie spotkania podróżników | 15-lecie Kolosów w Dworku
Centrum
Kultury „Dworek Białoprądnicki” po raz kolejny będzie miejscem wyjątkowego
wydarzenia – Krakowskich Spotkań Podróżników. Zapraszamy na 15-lecie kolosowych spotkań w dworku 5 i 6 listopada 2022 r.
Impreza ta adresowana jest do
szerokiego kręgu ludzi ciekawych świata, barwnych historii, mocnych wrażeń oraz
oryginalnych filmów i zdjęć ze wszystkich kontynentów. Jej głównymi bohaterami
są prawdziwi pasjonaci i poszukiwacze przygód: zarówno postaci już uznane i
cenione w podróżniczym środowisku, jak i ich młodzi, zdolni następcy,
globtroterzy również mający w swoim dorobku ambitne dokonania, nierzadko
światowej rangi. Podczas Spotkań i jedni i drudzy podzielą się z publicznością
swoimi opowieściami.
Program
sobota, 5 listopada 2022 r.
Wszystkie spotkania odbędą się w Sali Kominkowej Budynku Głównego (ul. Papiernicza 2, Kraków). Prowadzenie: Janusz Janowski
11.00–12.00
Maciej Tarasin, Wyprawy do „Kaplicy Sykstyńskiej Amazonii”
Chiribiquete to święte miejsce Indian zamieszkujących niegdyś obszar Północno-Zachodniej Amazonii. Ściany skalne na tym obszarze pokrywają niezwykłe, oniryczne malowidła sprzed tysięcy lat. W latach 2013–2019 Maciej Tarasin sześciokrotnie eksplorował te tereny w poszukiwaniu malowideł nie odkrytych wcześniej przez archeologów. Najpierw zatrzymany przez partyzantów z FARC, później ukąszony przez jadowitą żararakę. Co rok tam wracał.
Zimą 2018 roku wraz z Camilo Matapi spróbowali jeszcze raz od północy płynąc Rio Apaporis. Malowideł nie znaleźli, ale uratowali pancernika uwięzionego w szczelinie skalnej. Wiosną 2019 roku w trakcie eksploracji górnej Rio Mesay wraz z amerykańsko-kolumbijskim zespołem, Maciek wreszcie dotarł do wcześniej nieskatalogowanego stanowiska u podstawy samotnego tepui.
12.10–13.10
Agnieszka Dziadek, Norge på langs – 3000 km pieszo przez Norwegię
Ani rekordowa pokrywa śnieżna, ani najbardziej deszczowe lato od 100
lat nie przeszkodziły Agnieszce Dziadek w realizacji kolejnego
długodystansowego projektu. W 104 dni przeszła wzdłuż Norwegię, najdłuższy kraj
Europy, 3000 km ze skały Nesvarden na południu aż na północny kraniec
kontynentu: cypel Knivskjelodden. Po drodze czekały ją liczne wyzwania:
skaliste góry, bezkresne mokradła, pokonywanie w bród rzek i wreszcie problemy
logistyczne.
Agnieszka Dziadek – laureatka Kolosa 2019 w kategorii wyczyn roku „za ukończenie trzyletniego
projektu przejścia najsłynniejszych amerykańskich szlaków długodystansowych –
Pacific Crest Trail, Appalachian Trail oraz Continental Divide Trail – i
zdobycie tym samym „potrójnej korony”: The Triple Crown of Hiking”.Tylko ten wyczyn kosztował ją 382 dni marszu, z
czego 133 dni w deszczu. Podczas jego realizacji przeszła 13 tys. km w 22
stanach, pokonała 811 km przewyższeń, wspięła się na 11 czterotysięczników.
13.20–14.20
Ewa Chwałko, Samotne przejście Łuku Karpat – mieszkańcy górskich pasm
Przejście Łuku Karpat, poprzez Rumunię, Ukrainę, Polskę i Słowację, nawet jeśli jest samotne i prowadzi nierzadko pustymi górami, wiąże się ze spotkaniami z ludźmi. Jej przygoda była pełna wspaniałych ludzi – mieszkańców Karpat. Opowieść o Łuku Karpat siłą rzeczy jest opowieścią o ludziach, którzy go zamieszkują.
Chodzenie po górach jest jej największą pozazawodową pasją. Pierwsza Polka i druga kobieta na świecie, która samotnie przeszłą Łuk Karpat. Nagrodzona wyróżnieniem Kolosy 2021 w kategorii Wyczyn.
14.30–15.00
Michał Ciszewski, Wyprawy jaskiniowe do Chin – podziemne rzeki i głębokie studnie gór Dalou Shanmai
Od 2012 roku polscy alpiniści jaskiniowi badają podziemny świat gór Dalou Shanmai znajdujących się w prowincjach Hubei i Chongqing w Chinach. Wyprawy jaskiniowe Polskiego Związku Alpinizmu kierowane przez Andrzeja Ciszewskiego działały w ponad 100 jaskiniach, w których udało się odkryć 59,9 km korytarzy. We wszystkich jaskiniach zostały wykonane pomiary oraz opracowana dokumentacja rysunkowa jaskiń.
Cykl siedmiu wypraw organizowanych w okresie jesiennym, w którym zagrożenie przyborami wody jest stosunkowo niskie pozwolił na dokonanie spektakularnych odkryć. System Jaskiniowy Luo Xi Tian Keng rozpoczyna się studnią o głębokości 320 m, której objętość szacowana jest na 3 miliony m3. To najobszerniejsza studnia odkryta w polskiej historii eksploracji jaskiń.
15.10–15.40
Andrzej Ciszewski, Michał Ciszewski, Lamprechtsofen – najgłębszy trawers jaskiniowy na świecie
Jaskinia Lamprechtsofen, położona w masywie Leoganger Steinberge w Austrii eksplorowana jest przez polskie wyprawy od 1973 roku. Eksploracja od górnych części masywu przyniosła kolejne połączenia z wyżej położonymi jaskiniami w latach 1990, 1995, 1998 oraz ostatnie w 2018 roku. Po trzecim połączeniu, Jaskinia Lamprechtsofen z deniwelacją 1632 m stała się najgłębszą na świecie. Ostatnie połączenie z jaskinią CL-3, po 45 latach polskiej eksploracji umocniło System Lamprechtsofen na pierwszej pozycji wśród najgłębszych trawersów jaskiniowych na świecie. Eksploracja wypraw Polskiego Związku Alpinizmu pod kierownictwem Andrzeja Ciszewskiego cały czas trwa.
Andrzej Ciszewski – laureat Super Kolosa 2009, Laureat Kolosa 1999 w kategorii Eksploracja jaskiń, wyróżniony (Kolosy 2001, 2002, 2003, 2004 2005, 2006, 2008, 2013, 2014 i 2015) w kategorii Eksploracja jaskiń.
16.00–17.00
Janusz Majer, Polacy w górach północnego Karakorum
W roku 2011 i 2012 roku, wraz z Krzysztofem Wielickim, pojechał do Hunzy. Były to wyprawy eksploracyjne. Jerzy Wala, korzystając z ich zdjęć, rozpoczął systematyczne opisywanie gór północnego Karakorum. W okresie kilkunastu lat, dzięki artykułom publikowanym w The American Alpine Journal i Japanise Alpine News, ich śladem, podążyło wiele międzynarodowych grup. Wiele polskich grup trekingowych i wypraw przyczyniło się do poznania tamtego rejonu. Jerzy Wala ukończył opisanie, wraz z wykonaniem kompletu map graniowych, całego obszary gór Północnego Karakorum – Ghujeram Mountains Group. Powstało 9 „zeszytów topograficznych” – opracowań, opisujących działalność alpinistyczną w tych górach. W prezentacji Janusz Majer przedstawi historię poznawania tych gór, koncentrując się na działalności Polaków.
Janusz Majer to alpinista, himalaista, podróżnik i biznesmen, współtwórca (wspólnie z Arturem Hajzerem) marek outdoorowych Alpinus i HiMountain, z wykształcenia hutnik (absolwent wydziału metalurgicznego Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie). Zdobywca m.in. Noszaka i Broad Peaka oraz współautor pierwszego polskiego przejścia drogi The Nose na El Capitan w Yosemite. Szef programu Polski Himalaizm Zimowy w latach 2016-2020.
17.10–18.20
Marcin Jakub Korzonek, Rowerem przez najwyższe przełęcze świata
Marcin opowie o swoich dwóch wielkich rowerowych wyprawach. Będzie o samotnej rowerowej wyprawie jedną z najsłynniejszych dróg na świecie, ze Srinagaru do Leh oraz z Leh do Manali. Przejechał wtedy 1300 km przez indyjską część Himalajów zwanych Małym Tybetem. Pokonał 10 przełęczy o wysokości ponad 3000 m, z czego cztery mierzyły ponad 5000 m n.p.m. Wjechał na słynną przełęcz Khardong La (5360 m), która do niedawna była uznawana za najwyższą przejezdną przełęcz na świecie. W czasie spotkania dowiemy się też dlaczego ta niebezpieczna droga została utworzona przez indyjską armię, jest otwarta tylko kilka miesięcy w roku oraz jak się jeździ na rowerze gdy w powietrzu znajduje się tylko połowa tlenu.
Druga opowieść to relacja z samotnej wyprawy przez pustynię Atacama w Chile i próby pobicia rekordu świata w wysokości na jaką wjechał rowerzysta. W czasie 50 dni wyprawy Marcin zmagał się z przeciwnościami losu i przyrody: wiatrem, udarem słonecznym, kontuzją kolana co ostatecznie doprowadziło go do wizyty w szpitalu.
Dwukrotnie wyróżniony na Kolosach w Gdyni (2016 i 2020) „za niestrudzone wnoszenie wypraw rowerowych na coraz wyższy poziom”.
18.30–19.30
Joanna Pajkowska, Trzy razy jachtem dokoła świata – żeglarski Super Kolos
Żeglarka oceaniczna, żeglarstwo uprawia od czasów studenckich, przepłynęła 250 tysięcy mil morskich, trzykrotnie (dwukrotnie samotnie) opłynęła świat, ostatnio, w 2019 roku, dokonała tego bez zawijania do portów, jako pierwsza Polka.
Mieszkając w Anglii, pracowała jako ratownik morski. Będąc członkiem załogi statku ratowniczego, wielokrotnie brała udział w akcjach ratowania poszkodowanych na morzu. W przeszłości żeglowała również na wokółziemskiej etapowej trasie, a także w załogach dwuosobowych na trasie ze wschodu na zachód z Australii do Brazylii oraz z amerykańskiej Florydy do Słowenii. Ścigała się również, z dużymi sukcesami, w regatach przez Atlantyk OSTAR i TWOSTAR.
Joanna Pajkowska to laureatka Super Kolosa 2021 „za całokształt dokonań: wieloletnią karierę żeglarską, w tym trzykrotne samotne opłynięcie świata pod żaglami, konsekwentne spełnianie żeglarskich marzeń, promowanie żeglarstwa kobiecego”. Laureatka Kolosa za rok 2019 w kategorii Żeglarstwo „za samotny rejs dookoła świata klasyczną trasą wokół trzech przylądków bez zawijania do portów, przygotowany własnymi siłami, bez udziału sponsorów”.
19.40–20.40
Mateusz Wrazidło, Gujana – ogrody zaginionego świata
Inżynier ze Śląska od kilku lat wytrwale eksploruje Wyżynę Gujańską, realizując nietypową pasję, którą zaraził się jeszcze w dzieciństwie – zamiłowanie do roślin mięsożernych. W trakcie kilku wypraw do Ameryki Południowej, w których realizacji pomagali na miejscu rdzenni mieszkańcy Gujany, Wrazidło m.in. wspiął się na płaskowyż Waukauyengtipu i poprowadził pieszą ekspedycję pod północne klify Mount Roraima. Wyprawy zaowocowały odkryciami naukowymi, w tym opisaniem nowego gatunku storczyka Epidendrum katarun-yariku, któremu nazwę nadali członkowie plemienia Pemón Arekuna zamieszkujący pogranicze Gujany i Wenezueli.
Laureat Kolosa za rok 2021 w kategorii Podróże „za wrażliwość i empatię wobec lokalnej społeczności oraz wytrwałość i rzetelność podczas dokumentacji Tepui w Gujanie uwieńczonej publikacją badań naukowych”.
niedziela, 6 listopada 2022 r.
2. Zaduszkowe spotkania podróżnicze
Opowieści tych,
co nie wrócili ze szlaku.
Zaprezentowane
zostaną projekcje zarejestrowane podczas Kolosów w Gdyni. W niedzielę, 6
listopada 2022, cztery dni po Dniu Zadusznym, zapraszamy do Sali Teatralnej Dworku Białoprądnickiego
na wspomnienia o podróżnikach, alpinistach i grotołazach, którzy odeszli…
Co roku na
trudnych górskich drogach, w labiryntach podwodnych jaskiń, w falach rwących
rzek, z rąk złoczyńców i od tropikalnych chorób giną ludzie, którzy pomimo
ryzyka łączącego się z ich pasją, ruszyli tam, gdzie pchało i pragnienie
odkrywania tego, co nieznane i niezbadane, by móc się tym potem podzielić z
innymi.
Świadomi, że to,
co ukochali, niejednokrotnie wiąże się z niebezpieczeństwem, wzorem swych wielkich
poprzedników, Mallory’ego, Kukuczki czy Rutkiewicz, podjęli ambitne wyzwania eksploracyjne.
I, tak jak oni, odeszli.
Wierzymy, że tam,
gdzie są teraz, wolni od wszystkiego, co przyziemne, wędrują już bez ograniczeń.
Za to tu, na
ziemi, pozostali ich bliscy, przyjaciele, znajomi i sympatycy. Ci, którzy tak
chętnie słuchali kiedyś opowieści z ich wypraw. I to dla nich, w listopadowym
klimacie Zaduszek, powtórzymy prelekcje zapisane w Gdyni podczas Kolosów.
Prelekcje, których narratorami byli ci, co odeszli: Krystyna
Chojnowska-Liskiewicz, Aleksander Doba, Celina Mróz i Jarek Frąckiewicz, Tomek
Kowalski, Tomek Mackiewicz i Wojtek Kozub.
Po pokazach
będzie też czas na osobiste wspomnienia i dyskusję.
Wszystkie pokazy odbędą się w Sali Teatralnej Oficyny Wschodniej (ul. Papiernicza 2, Kraków). Prowadzenie:
Janusz Janowski
11.00–11.50
Krystyna Chojnowska-Liskiewicz (1936-2021), Samotny rejs dookoła świata
Pokaz zarejestrowany w marcu 2009 roku podczas 11. OSPŻiA, niedługo po trzydziestej rocznicy rejsu, który na stałe zapisał się w historii polskiego i światowego żeglarstwa i nawet dziś, gdy kobiece żeglarstwo wyczynowe staje się coraz bardziej popularne, wciąż robi ogromne wrażenie. Zmarła w czerwcu 2021 roku kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz, laureatka Super Kolosa i wieloletnia członkini Kapituły Kolosów, w latach 1976-1978 jako pierwsza na świecie kobieta samotnie opłynęła kulę ziemską. Żeglując na jachcie Mazurek, pokonała blisko 30 tys. mil morskich.
Krystyna Chojnowska-Liskiewicz, po długiej chorobie, odeszła 12 czerwca 2021 roku.
12.00–12.40
Aleksander Doba (1946-2021), On znów to zrobił! Trzecia Transatlantycka Wyprawa Kajakowa
Pokaz zarejestrowany w marcu 2018 roku podczas 20. OSPŻiA. To było zaledwie pięć lat temu. W maju 2017 roku Olek wyruszył spod latarni morskiej w Barnegat Light w New Jersey w swoją Trzecią Transatlantycką Wyprawę Kajakową, czyli samotną podróż kajakiem na wschód przez ocean. Za cel obrał Lizbonę, gdzie zamierzał dotrzeć na swoje 71. urodziny, ale trudności, na jakie napotkał na trasie, zmusiły go do zmiany kursu – ostatecznie do brzegów Europy przybił w Bretanii. W 110 dni przemierzył ponad 8000 km! Trzeci samotny trawers Atlantyku kajakiem – pierwszy z zachodu na wschód, po zimnych, północnych wodach – był zarazem najtrudniejszy. Olek przetrwał m.in. pięć sztormów o sile powyżej 8 stopni w skali Beauforta i zbliżył się do granicy swoich możliwości.
Laureat Super Kolosa 2011. Laureat Nagrody Specjalnej Kolosów (Kolosy 2014) i Kolosa w kategorii Wyczyn Roku (Kolosy 2017). Wyróżniony (Kolosy 2000 i 2009) w kategorii Wyczyn roku. Olek Doba zmarł 22 lutego 2021, podczas zejścia ze szczytu Kilimandżaro.
12.50–13.20
Jarosław Frąckiewicz, Celina Mróz, Jamuna i Ganges po polsku | Kolosy 2010
Kto ich poznał, nie mógł ich nie zapamiętać. Szczególnie Jarka. Dusza każdego towarzystwa, zawsze roześmiany, dzięki otwartości i pozytywnemu nastawieniu do życia potrafił przełamać niejedną barierę – kulturową, językową, wiekową. Do tego był świetnym, doświadczonym kajakarzem. Tak jak i Celina. 27 maja 2011 r. oboje zginęli, zamordowani na rzece Ukajali w Peru, dzień drogi kajakiem od miejscowości Atalaya, nieopodal osady Aririka. Ta zbrodnia wstrząsnęła środowiskiem podróżniczym w Polsce. My wracamy jednak nie do tamtych tragicznych wydarzeń, ale do jednej z ich najzabawniejszych kolosowych prezentacji: były niespodzianki, liczne „przenoski”, a w końcu nawet trąba powietrzna na Gangesie.
14.00–14.30
Tomek Kowalski, O jeden szczyt do zwycięstwa | KOLOSY 2011
Zdobywca Nagrody im. Andrzeja Zawady towarzyszący jej grant przeznaczył na próbę wejścia na wszystkie pięć siedmiotysięczników byłego ZSRR w jednym sezonie i uzyskanie w ten sposób tytułu „Śnieżnej Pantery” w rekordowym czasie. Do tego, by poprawić rezultat Denisa Urubki i Siergieja Mołotowa (42 dni w 1999 r.), brakło mu naprawdę niewiele. W ciągu 28 dni, na przełomie lipca i sierpnia, wspiął się kolejno na Pik Lenina (7134 m), Pik Korzeniewskiej (7105 m), Pik Komunizma (7495 m) oraz Chan-Tengri (7010 m). Na koniec zostawił sobie Pik Pobiedy, czyli Szczyt Zwycięstwa (7439 m). Niestety – ze względu na pogodę (opady śniegu powyżej 5000 m) oraz stan lodowca Zwiedoczka po wyjątkowo ciepłym lecie, Kowalski uznał, że ryzyko samotnego ataku na wierzchołek jest zbyt duże.
Tomek Kowalski zginął w Karakorum marcu 2013 roku podczas zejścia z Broad Peaku, tuż po pierwszym w historii zimowym wejściu na ten ośmiotysięcznik.
14.40–15.10
Marek Klonowski, Tomek Mackiewicz, Nanga Dream | KOLOSY 2012
Co by nie napisać o tym przedsięwzięciu, i tak będzie za mało. Albo za dużo. Było epickie, niepodrabialne, sama esencja. Tak pisaliśmy o nim wtedy: „Od 3 lat dwóch laureatów Kolosa 2008 za wykonany w pionierskim stylu trawers najwyższego szczytu Kanady, Mount Logan, usiłuje wspiąć się zimą na wierzchołek Nanga Parbat (8126 m). Marek Klonowski i Tomasz Mackiewicz jeżdżą w Himalaje sami, nie korzystają z żadnego wsparcia instytucjonalnego, polegają tylko na sobie nawzajem. Mierząc się z owianym legendami ośmiotysięcznikiem, przekraczają wszelkie schematy. Co prawda wciąż nie udało im się stanąć na szczycie, ale czy ktokolwiek dokonał tego zimą na Nanga Parbat ? Podczas tamtej wyprawy Mackiewicz osiągnął wysokość 7400 m.
Tomek Mackiewicz zginął na Nanga Parbat zimą 2018 roku.
15.20–15.50
Wojciech Kozub, Dziewięć dni walki z zachodnią ścianą Asana – Kirgizja 2008
Celem krakowskiej wyprawy w Dolinę Kara Su w zachodniej części Kirgistanu było przejście klasyczne bardzo trudnej technicznie Aussie Free Route na Piku Asan (4230 m) – 1200m/VI 5.11d. Wojciech Kozub, Łukasz Depta, Andrzej Głuszek (laureaci Kolosa 2007 w kategorii Alpinizm) oraz Piotr Sztaba przez dziewięć dni zmagali się z trudnościami wspinaczkowymi, kapryśną pogodą i własnymi słabościami, ale w końcu stanęli na szczycie. Bez wcześniejszej znajomości trasy przeszli dwadzieścia jeden, spośród wszystkich dwudziestu pięciu, długości liny. Pozostałe odcinki nie były w pełni klasyczne. Prowadzący „odpadali” od ściany cztery razy.
6 lipca 2011 Wojtek Kozub zginął w lawinie kamiennej podczas zejścia drogą normalną z Mont Blanc. Miał 30 lat.
Imprezie
towarzyszy wystawa upamiętniająca dwoje wybitnych, zmarłych w 2021 roku osób –
kpt. Krystynę Chojnowską-Liskiewicz i Aleksandra Dobę. Oboje byli nie tylko
wybitnymi w skali światowej podróżnikami, laureatami Super Kolosów, ale także
przez lata współtworzyli gdyńską imprezę i mieli ogromny wpływ na jej
charakter.
Organizator zastrzega sobie prawo do zmian w programie.
Spotkania kolosowe w Dworku Białoprądnickim
W listopadzie 2007 r. z inicjatywy Janusza Janowskiego (twórcy
Kolosów) i Doroty Trembeckiej (CK Dworek Białoprądnicki) odbyły się
w Centrum Kultury „Dworek Białoprądnicki”, I Spotkania Podróżników i
Eksplorerów. Ta impreza doczekała się pięciu edycji , z których dwie
ostanie pod zmienionym tytułem – Krakowskie Spotkania Podróżników. Celem projektu
było propagowanie niekomercyjnej działalności eksploracyjnej oraz przybliżenie szerokiej
publiczności polskich dokonań w poznawaniu, zdobywaniu i odkrywaniu świata.
W przeciągu minionych 15 lat zorganizowaliśmy wspólnie z Dworkiem pięć
festiwali, dwie tematyczne dyskusje, dwa Letnie Spotkania z Podróżnikami,
Zaduszkowe Spotkanie (odtworzenie opowieści tych, co nie wrócili ze szlaku) i
ponad 60 indywidualnych spotkań z wybitnymi alpinistami, grotołazami,
podróżnikami i żeglarzami – prelegentami i
laureatami gdyńskich Kolosów.
W Dworku o swoich wyprawach, w przeciągu minionych 15 lat,
opowiadali: alpiniści (Marian Bała, Kinga Baranowska, Leszek Cichy, Janusz
Gołąb, Wojciech Kozub, Tomek Czapa Mackiewicz, Janusz Majer,
Ryszard Pawłowski, Adama Pustelnik, Marcin Tomaszewski, Krzysztof Wielicki),
grotołazi (Andrzej Ciszewski, Marek Lorczyk), kajakarze (Aleksander Doba, Piotr
Chmieliński, Andrzej Piętowski), podróżnicy (Marek Kalmus, Kamila Kielar, Paweł
Kilen, Piotr Strzeżysz, Łukasz Supergan), polarnicy (prof. Krzysztof
Birkenmajer, Wojtek Moskal), żeglarze (Dominik Bac, Jacek Wacławski, Szymon
Kuczyński), pilot szybowcowy, wielokrotny mistrz świata – Sebastian Kawa i
wielu innych.