NA DRUGIE IMIĘ  |  Wojciech Łubianka

W przestrzeni ruin baszty artysta multidyscyplinarny Wojciech Łubianka zaprezentuje interaktywną instalację audiowizualną Na drugie imię pod kuratorstwem Marii Varlyginy.

Na drugie imię to projekt audiowizualny, w którym malarstwo i nowe media łączą się w jeden artystyczny, estetyczny gest. Punkt wyjścia  dla artysty stanowi doświadczenie napięcia egzystencjalnego, w którym każdy człowiek, jako istota społeczna, nieustannie się znajduje — pomiędzy pragnieniem indywidualności a potrzebą przynależności.

Perspektywą, którą artysta przyjmuje na tym etapie europejskiej swoich poszukiwań, to dialog z szeregiem myślicieli i artystów ważnych dla sztuki i polskiej. Najdawniejszym tekstem w tym polilogu jest jedna z pierwszych prac Friedricha Nietzschego – Narodziny tragedii, napisana 150 lat temu.

Napięcie, w którym kształtuje się człowiek – pomiędzy porządkiem i chaosem, światłem i mrokiem – zostaje tu opisane poprzez poetycką nietzscheańską koncepcję apollińskiego i dionizyjskiego pierwiastka. Dla artysty istotne jest w tym projekcie ukazanie sztuczności i umowności pierwiastka apollińskiego — „urządzonej kultury”, która od wieków kształtuje europejskie myślenie, począwszy od Sokratesa. Przeciwstawia mu się podejście dionizyjskie — żywiołowe, cielesne, magiczne, oparte na obrazach, odczuciach i relacji. W kulturze, w której zwyciężyło apollińskie, dionizyjskie jest postrzegane jako zagrożenie lub chaos, jednak dla Nietzschego jest ono bliższe życiu, samej rzeczywistości.

Jeśli chodzi o narracje wizualne, które Łubianka wplata w swój projekt – są to odniesienia do twórczości Władysława Hasiora i Jerzego Nowosielskiego. Otwierający serię obraz Wyszywanie charakteru stanowi splot osobistego, biograficznego wspomnienia oraz istotnego kodu artystycznego, który niegdyś wywarł wpływ na artystę.

Tak o tym pisze artysta:

„Władysław Hasior i jego maszyna. Artysta podczas wywiadu telewizyjnego z lat osiemdziesiątych zaprezentował jedną ze swoich prac – Maszynę do szycia pod którą podłożona jest gumowa lalka, przeszywana czerwoną nicią. Program odbywał się na żywo z udziałem publiczności, która zadawała pytania drogą telefoniczną. Podczas tego programu posypała się fala krytyki na Hasiora za to, że jak on w ogóle mógł użyć lalki – symbolu dzieciństwa, czy samego życia, do tego, żeby zrobić pracę, żeby ją podłożyć pod maszynę i zrobić dzieło sztuki. Mówiono wówczas, że to nie jest żadne dzieło sztuki, że on jest hochsztaplerem, że jest oszustem, że to nie ma nic wspólnego w ogóle ze sztuką.

Na mnie jednak wywarło to olbrzymie wrażenie i wtedy pomyślałem, że Hasiorowi chodzi o to, żeby opowiadać o życiu, opowiadać o takich bardzo prostych sprawach, a jednocześnie bardzo skomplikowanych”.

Filozof Gilles Deleuze widział nie przeciwieństwo w opisanych przez Nietschego pierwiastkach, lecz możliwość połączenia dwóch żywiołów, poprzez które człowiek może się ujawnić. W pragnieniu uwolnienia twórczego potencjału, niemożliwego bez Dionizosa, rodzi się obraz człowieka, który odważa się być żywy.

Na Drugie Imię | Wojciech Łubianka

Data: 22 listopada 2025 r.
Godzina: 18.00
Miejsce: Galeria Baszta, ul. Papiernicza 2, Kraków
Wejście: Za oficyną wschodnią po schodach w dół
Dojazd: Linie tramwajowe: 18, 50, 75 autobusowe: 172, 572
Wstęp: wolny
Kuratorka: Mariia Varlygina
Koordynatorka: Dorota Halberda

Wojciech Łubianka

Artysta, łączący w swojej sztuce tradycyjne formy jak malarstwo, rysunek z działaniami audiowizualnymi. Ukończył malarstwo na krakowskiej ASP. W swojej twórczości podąża za obrazami wewnętrznymi. Interesuje go performatyka obrazu. Kocha ciepłe brzmienia analogowych syntezatorów i zimny nastrój nowofalowych brzmień. W jego pracach I działaniach artystycznych odnajdziemy zarówno melancholijne pejzaże dźwiękowe jak i psychodeliczny noise. Interesuje go człowiek i wgląd w jego skomplikowaną psychikę.