Zmysł braku
Salon Literacki Sabas zaprasza na spotkanie z Bronką Nowicką – laureatką Nagrody Literackiej „Nike” 2016. Prowadzenie: Beata Anna Symołon. Poniedziałek, 5 marca, godz. 18.00 (Piwnice, wstęp wolny).
Tak o Bronce Nowickiej pisze Janusz R. Kowalczyk (artykuł na portalu CULTURE.PL):
Reżyserka teatralna i telewizyjna, scenarzystka, poetka. Laureatka Nagrody Literackiej Nike 2016 za debiutancki tom poetycki „Nakarmić kamień”. Urodziła się 17 listopada 1974 roku w Radomsku.
Bronka (Bronisława) Nowicka jest absolwentką Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi oraz Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Jej pola inspiracji, eksploracji, twórczości to: intermedia, język, obraz w ruchu. Związała się z trzema miastami – Częstochową, Warszawą i Krakowem.
Etiuda filmowa „Tristis” w jej reżyserii była nagradzana na międzynarodowych festiwalach szkół filmowych.
Reżyserowała przedstawienia teatralne na scenach Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie, Teatru Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Warszawie i Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie. W telewizji TVN przez dwa sezony reżyserowała program „Superniania”.
Jej myśleniem i odczuwaniem rządzi wyobraźnia filmowo-plastyczna, nastawiona na zmysłowo-materialną stronę rzeczywistości. Domysł ten potwierdza literacki debiut Nowickiej, książka poetycka – „Nakarmić kamień”, która zdobyła Nagrodę Literacką Nike 2016 oraz otrzymała III nagrodę w XII Ogólnopolskim Konkursie Literackim „Złoty Środek Poezji” Kutno 2016 na najlepszy poetycki debiut książkowy roku 2015.
Autorka spis rzeczy umieszcza nie na końcu, a na początku książki „Nakarmić kamień”. Następnie snuje ponad czterdzieści krótkich opowieści, portretów rzeczy i ludzi, wypełnionych szacunkiem zarówno wobec tego, co żywe i nieożywione, gdzie każdy człowiek oraz każdy przedmiot skrywa w sobie szereg emocji i wspomnień, gdzie kwestionuje się i podważa zastałe hierarchie.
„Nie pragnę, żeby martwe rzeczy były żywe – mówi Bronka Nowicka. – Chciałabym, żeby żywi ludzi byli mniej martwi. O tym jest dla mnie ta książka.”
„Nakarmić kamień” jest również próbą udzielenia odpowiedzi na oczywiste pytanie – jak nie zapomnieć, co znaczy być człowiekiem, i doceniać to, co zawdzięcza się światu.
„Istnieje dowiedziona naukowo koincydencja między pamięcią a językiem. Gdy człowiek (dziecko) staje się istotą językową, wspomnienia zaczynają nabierać charakteru związanego z wewnętrznym monologiem i komunikacją za pomocą mowy. Przestają być statycznymi obrazami lub ich strzępami. Ruszają. Przybierają postać scen i epizodów. Stają się giętkie, płynne, pojemne, jak sam język. W tym samym momencie zatrzaskują się drzwi prowadzące do wspomnień z okresu przedjęzykowego. Te wspomnienia istnieją, ale nie można się do nich dostać, bo pamięć nie słucha swojego właściciela, tylko architekta. Jeśli język jest architektem pamięci, być może to, co jest budowane w języku, powstaje wyłącznie ze wspomnień – krzyżowanych, deformowanych, nawarstwianych. Jeśli zaś przyjmiemy, że zamieszkujemy w języku, to musimy uznać wszystko, co powstaje – a nie tylko to, co zrobione z materii języka – za wywiedzione z pamięci.”
[Bronka Nowicka w rozmowie z Katarzyną Fetlińską, materiały wydawcy]
TWÓRCZOŚĆ:
Książki
„Nakarmić kamień”, Biuro Literackie, Wrocław 2015
Film
- 2000 – „Pogłos”, etiuda szkolna, współpraca reżyserska
- 2000 – „Odbicia”, etiuda szkolna, scenariusz, reżyseria
- 2000 – „Dzieci”, etiuda szkolna, scenariusz, reżyseria
- 2001 – „Tristis”, etiuda szkolna, scenariusz, reżyseria
- 2001 – „Film o Piotrze Nowaku”, etiuda szkolna, scenariusz, reżyseria
- 2002 – „Pędzę, pędzę… „, etiuda szkolna, reżyseria
- 2002 – „Niewiara”, etiuda szkolna, obsada aktorska
- 2004 – „Mantra”, etiuda szkolna, scenariusz, reżyseria
Teatr
- 2003 – „Na wsi” Martina Crimpa, asystentka reżysera (reżyseria: Mariusz Grzegorzek), Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza, Warszawa, premiera: 12 kwietnia 2003
- 2005 – „Opowieści o zwyczajnym szaleństwie” Petra Zelenki, reżyseria, Teatr im. Stefana Jaracza, Olsztyn, premiera: 22 października 2005
- 2006 – „Światła miasta” Conora McPhersona, reżyseria (wspólnie z Krzysztofem Majchrzakiem), Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza, Warszawa, premiera: 4 marca 2006
- 2007 – „Człowiek-śmietnik” Matei Vișnieca, reżyseria, Teatr im. Stefana Jaracza, Olsztyn, premiera: 31 marca 2007
- 2009 – „Patrz, słońce zachodzi” Sibylle Berg, reżyseria, Teatr im. Adama Mickiewicza, Częstochowa, premiera: 21 lutego 2009
NAGRODY I WYRÓŻNIENIA
- 2002 – wyróżnienie honorowe na XXII Festiwalu Filmów Studenckich w Monachium (część Międzynarodowego Festiwalu Filmowego) za film „Tristis”
- 2002 – nagroda dla najlepszego filmu na V Europejskim Festiwalu Szkół Filmowych w Bolonii za film „Tristis”
- 2016 – Nagroda Literacka Nike – za „Nakarmić kamień”
- 2016 – III nagroda w XII Ogólnopolskim Konkursie Literackim „Złoty Środek Poezji” na najlepszy poetycki debiut książkowy roku 2015 – za „Nakarmić kamień”
Autor: Janusz R. Kowalczyk, wrzesień 2016; aktualizacja: jrk, październik 2016